KİM KİMİNLE NEREDE? (Whatever Works)

Allen'ın yaş farkına dayalı aşk komedisi
ATİLLA DORSAY

16.01.2010
Woody Allen yine formunda. Ve bizlere 75 yaşından beklenmeyecek kadar şen, zıpır ve alaycı bir film sunuyor. Ancak öylesine tipik bir Allen filmi ki bu, benim gibi sevenlerini mest ederken, sevmeyenlerini çileden çıkarabilir! Allen yıllar önce yazdığı bu senaryoyu olasılıkla kendisi için düşünmüştü. (Gerçi ünlü TV kişiliği Larry David için yazdığını söyleyenler de var). Filmdeki Boris karakteri öylesine Woody benzeri ki... Alaycı, sarkastik, geveze, gözlemci... Tüketim toplumunu zekasıyla yerle bir etmeye çalışırken, modern sanattan modern ahlaka, kapitalizmden modası geçmiş sosyalizme, sanat sinemasından rock müziğe herşeyi hedef tahtasına yerleştiren keskin bir zekâ. Bulduğu herkese (bu arada nasılsa gördüğü biz seyircilere!) sürekli hayat dersleri vermeyi seviyor. Bunca laf ebeliği, yer yer yorucu da olabiliyor. Ama esprilerin tadına vardığınız anda, film saat gibi işliyor. New York'daki oldukça sefil dairesinde bohem hayatı sürmeyi seçmiş eski fizik bilgini Boris Yellnikoff (bir zamanlar Nobel'in eşiğine bile gelmiştir), artık günlerini bir avuç dostuyla kahvede gevezelik etmek veya parklarda satranç dersleri vermekle geçirir. Ama günün birinde sokakta rastladığı tümüyle çaresiz gözüken bir taşralı kızı evine aldığında, işler değişir. Melodie hayata pembe gözlüklerle bakan cıvıl cıvıl bir genç kızdır. Kaşarlanmış ve acılaşmış Boris'e kimi dersler vermeyi başarırken, Boris de genç kıza çok şey öğretecektir. Tipik bir vodvil konusundan yola çıkan film, yine de çok özgün olmayı beceriyor. Yaşlılığın hüznüyle gençliğin enerjisi kadar, New York Yahudi mizahıyla tipik bir Avrupalı bakışı da ustalıkla harman ediliyor. Kendisi de verimli bir yazar/yönetmen ve oyuncu olan ve TV'de Seinfeld dizisinin yönetmeni olarak parlayan Larry David'in de katkıları var kuşkusuz... Ama birçok şey, tipik Allen. Örneğin klasik sinema sevgisi: Sinema perdesine yansıyan Welles filmi Touch of Evil'dan (Bitmeyen Balayı) Fransız filmlerine övgüye... Eşcinselliğe bakış ise sanki Blake Edwards'ı (özellikle Victor Victoria'yı) akla getiriyor. Üstelik yaşlı erkek-genç kadın ilişkisi zaten Allen'in hayat hikâyesi değil mi? Diane Keaton'dan Mia Farrow'a veya hâlâ eşi olan Koreli Soon-Yi §Previn'e? Ve de kimi unutulmaz sahneler. Örneğin Beethoven'in 5. Senfoni'si başladığı anda, o ünlü dört vuruşun hemen ardından kapının da aynı tempoyla vurulması... Veya New York'ta aşkı, sanatı ve fotoğrafçılığı keşfeden taşralı annenin, sonunda tam bir bohem ressama dönüşmesi. Yok yok, önyargılarınızı unutup bu filme bir göz atın...

KİM KİMİNLE NEREDE? ****
(Whatever Works)
Yönetim ve senaryo: Woody Allen
Görüntü: Harris Savides
Oyuncular: Larry David, Evan Rachel Wood, Patricia Clarkson, Ed Begley Jr., Adam Brooks. Amerikan filmi.